Arzúa y Melide, el corazón agrario y gastronómico de Galicia

A Ruta Xacobea marca o carácter das comarcas de Arzúa e Melide. O Camiño Francés, o percorrido máis popular entre os peregrinos que viaxan a Santiago, no que conflúen pola súa vez outras sendas menos utilizadas, atravesa estas terras cheas de arte, natureza e posibilidades para a organización de reunións e viaxes de incentivo.

Os concellos de Melide, Santiso, Sobrado e Toques forman a comarca da Terra de Melide. A capital comarcal dispón dun centro multiusos capaz de acoller reunións de varias dimensións e de hoteis (como o Lux) vinculados ao Camiño e ao turismo rural. A localidade creceu arredor da Ruta (xusto á súa entrada atópanse a singular ponte e conxunto urbano de Furelos) e conserva un pequeno casco histórico que reflicte a súa importancia como centro económico da comarca. Entre as súas pezas máis relevantes atópase un cruceiro gótico que saúda aos peregrinos desde o século XIV. Melide é coñecida polos camiñantes pola súa gastronomía: só nesta localidade elabóranse sobremesas como os ricos (con base de manteiga) ou os melindres de améndoa, e algunhas das polberías máis afamadas de Galicia (caso do restaurante Ezequiel) atópanse no seu casco urbano, sen esquecer que esta é unha das zonas clave para a produción da carne de Ternera Galega.

Viaxes de experiencia

Unha viaxe a esta zona da provincia da Coruña non pode pasar por alto o mosteiro de Santa María de Sobrado dos Monxes. Fundado no século X e cun deseño predominantemente barroco, o impoñente mosteiro testemuña a riqueza que acumulou ao longo dos séculos, cando era un dos maiores terratenentes de toda Galicia. Hoxe ofrece visitas guiadas a grupos por gran parte da súa estrutura e acolle concertos e actividades únicas cos seus claustros como pano de fondo. En Sobrado se encuentra también el poblado romano de A Ciadella, que se puede visitar para conocer cómo vivía toda una división de infantería imperial de la época imperial. O patrimonio histórico das Terras de Melide é, como se pode ver, moito máis antigo que a Idade Media. Otro ejemplo es la iglesia de San Antolín, en Toques, de origen prerrománico y enclavada en un espeso bosque de ribera.

Sobrado tamén é un municipio repleto de patrimonio natural. A súa lagoa e os humidais que a rodean son ideais para organizar unha saída para a observación de aves, e o punto de partida de numerosas rutas pola Reserva da Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, o río que nace na tamén moi interesante a serra do Careón.

Coñecer os recursos gastronómicos

A outra gran localidade desta zona interior da Coruña é Arzúa, cabeceira da comarca á que dá nome e da que tamén forman parte os municipios de Boimorto, O Pino e Touro. Este territorio é un paraíso para os amantes da gastronomía. O queixo con denominación de orixe Arzúa-Ulloa é todo un tesouro nacional: na zona hai numerosas queixerías (por exemplo Queixería Barral) que organizan visitas guiadas para coñecer como se fai para transformar o leite de vaca de pastoreo nunha pasta suave, lixeiramente ácida e moi saborosa. O queixo combina moi ben coa mesma local, cuxa produción tamén se pode observar grazas a apicultores como O Enredo do Abelleiro, que amosan aos visitantes os segredos do seu traballo.

Estas visitas complementan moi ben calquera evento que se organice na zona, ben preparada para acoller eventos de distintas dimensións. Arzúa conta co gran recinto feiral Terra do Queixo, que cada ano acolle a feira de exaltación deste produto; dun Centro Multiusos; e de espazos privados para reunións en establecementos como os pazos de Santa María, Sedor e Brandeso, e o de Andeade, xa en Touro. A importancia do Camiño de Santiago para a economía local reflíctese tamén nunha boa capacidade hoteleira: en Arzúa hai numerosos hoteis que poden aloxar aos asistentes a un evento, como o 1930 Boutique Hotel, a Aldea Rural A Painza ou os pazos anteriormente mencionados. Comer produtos locais tamén é toda unha experiencia, e isto pódese facer en establecementos de gran calidade como Casa Teodora, Casa Chelo, Casa Nené, Fonte do Picho ou Casa Brandariz.

A comarca de Arzúa coñécese mellor andando. Percorrer unha parte do Camiño de Santiago, visitar conxuntos históricos singulares como a da ponte de Ribadiso ou coñecer algunha das cascadas que adornan os seus ríos ou os dos concellos encadrados nesta división territorial é unha experiencia refrescante para complementar unha reunión científica ou empresarial.