Eume e Betanzos, marcadas polos ríos e a historia

Mar bravo e praias familiares. Ríos caudalosos que discorren por canóns impenetrables. Cascos históricos milenarios e recursos naturais moldeados polos séculos. Un patrimonio industrial destacado que se transformou para o novo milenio. E unha gastronomía coñecida en medio mundo. As antigas “Mariñas dos Condes”, hoxe encadradas nas comarcas do Eume e Betanzos, son un resumo perfecto do potencial turístico da provincia da Coruña. Os seus atractivos, a facilidade para chegar desde calquera punto de España e a súa infraestrutura fanas especialmente atractivas para a celebración de eventos de pequeno tamaño e a organización de viaxes de incentivo e actividades de team building.

Eume

O Eume é un río relativamente curto e bravo, que nace no límite dos montes lucenses do Xistral e alcanza o seu esplendor na comarca á que dá nome, e que forman os municipios da Capela, As Pontes de García Rodríguez, Cabanas, Pontedeume e Monfero. O río é un clásico para os amantes do turismo de aventura en Galicia, e nos últimos tempos proliferaron as empresas que organizan actividades deste tipo. É o caso da Barca de Ramón, Eumenatura e Fragas do Eume Kayak (Monfero), o Club Náutico Firrete/Firrete Aventura (Pontedeume), ou o propio Parque Natural Fragas do Eume.

Pontedeume e As Pontes son as poboacións máis importantes da comarca e os portais cara ao parque natural. A Pontedeume chégase facilmente a través da autoestrada AP-9 e o seu patrimonio histórico é impoñente, derivado da súa importancia na Idade Media, dominada aquí pola casa de Andrade. O casco histórico, con rúas e praciñas repletas de edificios históricos, preserva o torreón medieval da antiga casa destes nobres, que tamén posuían o impoñente castelo que domina, desde a parroquia de Nogueirosa, todo o estuario do Eume. Unha longa ponte separa a localidade de Cabanas, destino de praia por excelencia, e é un dos poucos puntos que atravesan caudaloso río.

Pola súa banda, As Pontes ten tamén orixe nobre, como amosa o seu propio nome oficial, no que figura o cabaleiro García Rodríguez, que viviu no século XIV. O seu casco urbano conserva algúns edificios que amosan o seu poderío como cabeza comarcal nos séculos XVIII e XIX, aínda que o seu momento de maior auxe viviuse no XX, no que foi un dos faros industriais de Galicia coa instalación dunha central térmica cuxa impoñente cheminea de 356 metros de altura domina aínda a paisaxe. A factoría alimentábase do carbón extraído nunha mina ao aire libre hoxe transformada en extenso lago artificial no que se levan a cabo numerosas actividades náuticas. No gastronómico, nas Pontes elabóranse unhas mantecadas con fama en toda a comarca.

Eume arriba, as Fragas do Eume comparten patrimonio natural (un denso bosque de carballos, castiñeiros e bidueiros polo que flúe a auga) e histórico. O pequeno e romántico mosteiro de San Xoán de Caaveiro (A Capela) compite en atractivo co de Monfero, de maiores dimensións e unha curiosa portada xadrezada. Ámbolos dous son os puntos de referencia para numerosas rutas de sendeirismo que poden formar parte do programa complementario dun congreso. A comarca, moi turística, dispón de numerosas opcións de aloxamento, como os hoteis Fraga do Eume (A Capela, tamén con espazos para a celebración de reunións) ou a Casa do Castelo de Andrade (Pontedeume), e de restaurantes moi vinculados ao produto da terra, como Os Cen Pasos e Los Molinos (Pontedeume), Taberna de Caaveiro (A Capela) ou a Cantina do Eume – O Francés (Monfero). A oferta ecolóxica sobresae tamén na Artesa da Moza Crecha (Betanzos), unha empresa que ofrece, máis alá do seu moderno restaurante, servizos de cáterin e formacións gastronómicas para grupos. A exuberancia natural marca a gastronomía da comarca, na que destacan produtos singulares como a costrada de Pontedeume (unha curiosa empanada en capas), a prolla (biscoito con canela), o manguito eumés (un biscoito de améndoa), a tarta de Pontedeume (tarta de améndoa e xema), o requeixo da Capela e o mel.

Betanzos

Con todo, a localidade máis importante destas antigas “Mariñas dúas Condes” é Betanzos, considerada a “capital gótica” de Galicia. A vila atópase enclavada na confluencia dos ríos Mandeo e Mendo, que desembocan aquí nunhas marismas de grande importancia natural. O casco histórico de Betanzos quedou marcado no século XIV coa edificación de igrexas como as de San Francisco, Santiago e Santa María do Azougue, os mellores exemplos da arte gótico en Galicia. De séculos posteriores son a Torre Municipal, o pazo de Lanzós ou o que queda de murallas dunha cidade que resurxiu nos séculos XIX e XX, que deixaron na súa trama urbana bonitos exemplos modernistas. Do século pasado procede o legado singular dos irmáns García Naveira, benfeitores betanceiros que edificaron numerosos edificios públicos e foron promotores dunha das maiores singularidades arquitectónicas de Galicia: O Pasatempo, un parque educativo no que se podían visitar, sen saír das súas lindes, as marabillas do mundo (as pirámides de Exipto, a muralla chinesa, a Canle de Panamá, Versalles, o Vaticano e ata as covas do inframundo) e coñecer animais exóticos construídos en pedra e cemento.

Terra de viños, que están recuperando o prestixio nos últimos tempos, Betanzos é coñecida pola súa tortilla de pataca, con ovo pouco callado, que pasa por ser unha das mellores do mundo. A gastronomía local pódese coñecer no animado centro da localidade, en numerosos bares de tapas e restaurantes como o Mesón O Pote, San Andrés ou Casanova.

Miño é outra das localidades máis populares da zona para os turistas. A súa longa praia é unha das pioneiras para o sector en Galicia. No seu casco urbano, desde o que se poden visitar as marismas que forman os ríos Mandeo e Lambre, atópase o hotel A Terraza, un dos máis destacados da zona.